Ngành Kiểm tra Đảng - 75 năm hình thành và phát triển
“Chín phần mười khuyết điểm trong công việc của chúng ta là vì thiếu sự kiểm tra. Nếu kiểm tra không tốt thì nghị quyết một đằng, thi hành một nẻo mà Đảng không hay biết. Như thế thì đường lối, chính sách không những là lời nói suông vô ích mà còn hại đến lòng tin của Nhân dân đối với Đảng”. Lời tâm huyết ấy đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh huấn thị từ rất sớm. Bởi vì Đảng Cộng sản Việt Nam từ khi ra đời đã là Đảng tận tâm, tận tụy, đảm đương những nhiệm vụ cao cả nhưng đầy thách thức của dân tộc. Bởi sức mạnh của Đảng lớn nhanh là nhờ dân tin, dân yêu, dân theo; nên công tác kiểm tra luôn được Đảng coi trọng hàng đầu. Kiểm tra để giữ cho Đảng luôn tiền phong, mẫu mực, kiểm tra giúp cho Đảng luôn xứng đáng là một Đảng đạo đức, cách mạng, văn minh.
Năm 1948, trước tình hình cách mạng đòi hỏi Đảng phải mạnh, cũng là lúc nhiệm vụ kiểm tra, giám sát trong Đảng đặt ra cấp thiết. Ngày 16/10/1948, Ban Thường vụ Trung ương Đảng (Khóa I) ra Quyết nghị số 29/QN/ TW do Tổng Bí thư Trường Chinh ký thành lập Ban Kiểm tra Trung ương đầu tiên của Đảng; ngày đó trở thành Ngày Truyền thống của Ngành kiểm tra Đảng. Ban Kiểm tra Trung ương đầu tiên gồm 3 đồng chí: Trần Đăng Ninh, Nguyễn Thanh Bình, Hà Xuân Mỹ (Hà Minh Quốc) do đồng chí Trần Đăng Ninh làm Trưởng ban, dưới Ban Kiểm tra là các phái viên có nhiệm vụ: “Đi xuống các khu xem xét chủ trương của Đảng có được thi hành và có sát, đúng không, đồng thời xem xét sự thi hành kỷ luật trong Đảng để thu thập kinh nghiệm giúp Trung ương bổ khuyết chính sách của Đảng”. Sau đó, các ban kiểm tra của khu ủy, liên khu ủy lần lượt được thành lập. Ngày 14/8/1969, trước yêu cầu nhiệm vụ của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, tại tỉnh Tây Ninh, Trung ương cục Miền Nam ra Nghị quyết số 13/ NQ về việc thành lập Ban Kiểm tra Trung ương cục Miền Nam nhằm”... giữ gìn và đề cao kỷ luật trong Đảng, đề cao tinh thần trách nhiệm của cán bộ, đảng viên đối với việc chấp hành chỉ thị, nghị quyết của Đảng…”. Sau giải phóng Miền Nam thống nhất đất nước, Ban Kiểm tra Trung ương Cục miền Nam hợp nhất vào Ủy ban Kiểm tra Trung ương và đặt dưới sự lãnh đạo của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ lịch sử trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Sau Đại hội V của Đảng, Ủy ban kiểm tra được thành lập thành một hệ thống hoàn chỉnh từ Trung ương đến cơ sở như hiện nay.
Trải qua 75 năm hình thành và phát triển, mỗi nhiệm kỳ, nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban Kiểm tra được Đại hội toàn quốc của Đảng thảo luận, bổ sung và được chính thức ghi vào Điều lệ Đảng. Từ một số nhiệm vụ phục vụ cấp ủy kiểm tra việc thực hiện đường lối kháng chiến, kiến quốc; xem xét những việc bất thường xảy ra, đến kiểm tra những vụ việc đảng viên làm trái Điều lệ, vi phạm kỷ luật của Đảng; từ tăng cường kiểm tra việc chấp hành, thực hiện chỉ thị, nghị quyết đến kiểm tra đảng viên và tổ chức đảng cấp dưới khi có dấu hiệu vi phạm. Đặc biệt, sau Đại hội XII của Đảng, với quyết tâm chính trị cao, Đảng ta xác định công tác xây dựng Đảng, công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng là một trong sáu nhiệm vụ trọng tâm và coi đây là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu. Ngay sau đó, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã ban hành nhiều văn bản liên quan đến công tác xây dựng Đảng, công tác kiểm tra, giám sát với một tinh thần mới, quyết tâm mới, tạo nên cơ sở vững chắc cho Ủy ban Kiểm tra Trung ương và ủy ban kiểm tra các cấp thực hiện nhiệm vụ. Yêu cầu đặt ra phải trả lời được câu hỏi “một bộ phận”, “một bộ phận không nhỏ” đảng viên “suy thoái”, “biến chất” là ai? ở đâu?. Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và cấp ủy các cấp, ủy ban kiểm tra các cấp đã vào cuộc tích cực, quyết liệt và hiệu quả. Qua kiểm tra, giám sát đã phát hiện, xử lý nhiều tổ chức đảng và đảng viên vi phạm trong đó có nhiều đồng chí lãnh đạo cấp cao, giữ các cương vị chủ chốt của Đảng, Nhà nước với phương châm “không có vùng cấm, mọi hành vi vi phạm đều được xem xét xử lý nghiêm minh”, từ đó tạo luồng sinh khí mới trong cuộc đấu tranh, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, suy thoái của cán bộ, đảng viên, tạo sức lan tỏa lớn được Trung ương đánh giá cao, được Nhân dân đồng tình, ủng hộ và tin tưởng.
75 năm hình thành và phát triển, có những thời điểm khó khăn, gian khổ về mọi mặt nhưng dưới sự lãnh đạo của Ban chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và sự quan tâm lãnh, chỉ đạo của các cấp uỷ các cấp, Ngành Kiểm tra Đảng luôn hoàn thành nhiệm vụ được giao trong mọi thời kỳ cách mạng. Phát huy truyền thống vẻ vang, cả hệ thống chính trị đang tiếp tục dồn hết tâm huyết, sức lực để hoàn thành khối lượng công việc chưa bao giờ khó, nhạy cảm và phức tạp như hiện nay. 75 năm bền bỉ, Ngành Kiểm tra Đảng đã khẳng định vai trò đặc biệt quan trọng trong công tác xây dựng Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, khắc phục những “hư hỏng, tiêu cực” trong Đảng, giữ gìn sự liêm chính trong Đảng. Sự tích lũy công lao, kinh nghiệm, sự gương mẫu về phẩm chất, đạo đức và ý chí phấn đấu của các thế hệ cán bộ Ngành Kiểm tra Đảng chính là truyền thống cao đẹp, là nguồn động viên, khích lệ mạnh mẽ cho thế hệ cán bộ kiểm tra hôm nay và mai sau.
Với những kết quả đã đạt được trong 75 năm qua, Ngành Kiểm tra Đảng đã được Đảng, Nhà nước tặng rất nhiều phần thưởng cao quý điển hình là Huân chương Sao Vàng vào năm 2008 nhân dịp Kỷ niệm 60 năm ngày truyền thống Ngành Kiểm tra Đảng.
Đối với Ngành Kiểm tra Đảng bộ tỉnh Lâm Đồng, sau ngày Miền Nam hoàn toàn giải phóng, đất nước ta được thống nhất, cách mạng Việt Nam chuyển sang giai đoạn mới, toàn Đảng, toàn quân và toàn dân tập trung sức lực khắc phục hậu quả chiến tranh, xây dựng, củng cố thực lực chính trị, khôi phục kinh tế - xã hội. Tháng 02/1976, Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hoà Miền Nam Việt Nam ra Nghị định giải thể khu và hợp nhất tỉnh ở Miền Nam, thực hiện Nghị định này, tỉnh Tuyên Đức, tỉnh Lâm Đồng và thị xã Đà Lạt được hợp nhất thành tỉnh Lâm Đồng. Đảng bộ tỉnh Lâm Đồng được thành lập, Ban Chấp hành lâm thời Đảng bộ tỉnh đã tổ chức Hội nghị lần thứ nhất từ ngày 23/02 đến ngày 01/3/1976 để bàn về nhiệm vụ và công tác của tỉnh trong thời gian tiếp theo. Từ ngày 15-17/3/1977, Hội nghị Ban Chấp hành khoá I đã họp kỳ thứ nhất bầu Uỷ ban Kiểm tra Tỉnh uỷ khoá I gồm 05 đồng chí, đến ngày 18/10/1977, Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Nghị quyết số 283NQNS/TW chuẩn y danh sách Uỷ ban Kiểm tra Tỉnh uỷ Lâm Đồng khoá I, do đồng chí Mai Văn Ngọc, tức đồng chí Thanh Sơn - Tỉnh uỷ viên làm Trưởng ban, đồng thời cũng trong thời gian này, uỷ ban kiểm tra đảng uỷ cơ sở được thành lập, từ đó uỷ ban kiểm tra được lập đủ 04 cấp như hiện nay.
Trải qua 46 năm, Ngành Kiểm tra Đảng bộ tỉnh Lâm Đồng đã có đóng góp tích cực và to lớn vào việc thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị và công tác xây dựng Đảng của địa phương. Bộ máy ủy ban kiểm tra các cấp Đảng bộ tỉnh Lâm Đồng đã được kiện toàn và hoạt động ngày càng có hiệu quả, đội ngũ cán bộ làm công tác kiểm tra không ngừng lớn mạnh cả về số lượng và chất lượng, luôn tiếp nối truyền thống "Tuyệt đối trung thành, đoàn kết, trung thực, liêm khiết, kỷ cương và tận tụy". Sau Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XI, với sự đổi mới mạnh mẽ trong nhận thức và hành động, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy và ủy ban kiểm tra các cấp đã bám sát nhiệm vụ chính trị, tập trung kiểm tra, giám sát người đứng đầu, cán bộ chủ chốt của địa phương, đơn vị; kiểm tra, giám sát tổ chức gắn với kiểm tra, giám sát cá nhân; các nghị quyết, chỉ thị, kết luận có ảnh hưởng quan trọng đối với phát triển kinh tế, xã hội, xây dựng Đảng, hệ thống chính trị như: các khâu đột phá, công trình trọng điểm, công tác quản lý, bảo vệ rừng, khai thác tài nguyên khoáng sản, đầu tư công, quản lý tài chính, đất đai; công tác cán bộ, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; những lĩnh vực dễ phát sinh vi phạm, các vụ việc bức xúc, nổi cộm, điểm nóng, có dư luận xấu, nhiều đơn thư phản ánh, từ đó đánh giá đúng, kịp thời chấn chỉnh, khắc phục những hạn chế, yếu kém, xử lý nghiêm minh các vi phạm. Công tác xử lý kỷ luật tổ chức đảng, đảng viên được thực hiện nghiêm minh, không có “vùng cấm”, không có ngoại lệ, kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi cố ý vi phạm, ảnh hưởng đến uy tín của tổ chức đảng và niềm tin của Nhân dân. Với bề dày lịch sử 46 năm qua, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Lâm Đồng đã được đón nhận Huân chương lao động hạng nhất năm 2022 và nhiều cờ thi đua của Chính phủ, bằng khen của Ủy ban Kiểm tra Trung ương và của tỉnh. Dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy và cấp ủy các cấp, phát huy những truyền thống quý báu của Ngành kiểm tra Đảng, cán bộ ngành kiểm tra Đảng bộ tỉnh Lâm Đồng tiếp tục phấn đấu, rèn luyện hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, góp phần vào thực hiện thành công nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ, tiếp tục khẳng định vị trí, vai trò quan trọng của công tác kiểm tra, giám sát trong sự nghiệp đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo.
Nguyễn Thị Nguyệt
Kiểm tra viên Cơ quan Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy
Nguồn: Thông tin nội bộ tháng 10.2023 của Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy